พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดำริ ให้จัดตั้ง ศูนย์บริการและพัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริ ขึ้นในปี พ.ศ. 2523 ศูนย์ฯนี้ มีหน้าที่ในการผลิตและส่งเสริมการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์เมืองหนาว ให้แก่หมู่บ้านเป้าหมายของโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ ซึ่งตั้งอยู่โดยรอบและใกล้เคียง พระองค์ยังได้พระราชทานแนวพระราชดำริ ให้ดำเนินงานในโครงการฯ ด้วยความเรียบง่าย ไม่ยุ่งยากสลับซับซ้อน ประหยัด และให้ทุกหน่วยงานได้ร่วมคิดร่วมทำเป็นการบริหารแบบเบ็ดเสร็จ มุ่งหวังให้เกิดประโยชน์แก่ราษฎรมากที่สุด อันจะนำไปสู่ความพอมีพอกิน และความกินดีอยู่ดี ซึ่งจะก่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน อันเป็นเป้าหมายสูงสุดของยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ
ณ ศูนย์บริการและพัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริแห่งนี้ คณะทำงานโครงการพัฒนาตามพระราชดำริได้จัดสร้างเรือนประทับแรมปางตองถวายเป็นที่ประทับแรม ในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์ เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรและทอดพระเนตรการดำเนินงานโครงการฯ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จมาประทับแรมครั้งแรก เมื่อวันที่ 19-20 กุมภาพันธ์ 2524
กรมพัฒนาที่ดิน เป็นหน่วยงานหนึ่งที่รับผิดชอบดำเนินงานเพื่อพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของ ราษฏรในพื้นที่โครงการให้ดีขึ้น พร้อมทั้งอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ เสริมสร้างให้เกิดความมั่นคงตามแนวชายแดน โดยเริ่มเข้าดำเนินงานตั้งแต่
ขั้นที่ 1 ปี พ.ศ. 2522-2526 ซึ่งขณะนั้นได้จัดตั้งศูนย์พัฒนาขึ้น 4 แห่งคือ ศูนย์พัฒนาลุ่มน้ำปาย ตามพระราชดำริ ศูนย์พัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริ ศูนย์พัฒนาในสอยตามพระราชดำริ และศูนย์พัฒนาห้วยมะเขือส้ม ตามพระราชดำริ
ขั้นที่ 2 ปี พ.ศ. 2526-2530 ได้เข้าร่วมเป็นคณะทำงานชุดต่างๆ ตามที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานแนวพระราชดำริ เพื่อให้เหมาะสมกับภารกิจของแต่ละศูนย์ ประกอบกับกรมพัฒนาที่ดิน ได้มีคำสั่งตั้งสถานีพัฒนาที่ดินแม่ฮ่องสอนขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2527 สถานีพัฒนาที่ดินแม่ฮ่องสอนจึงได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของคณะทำงานศูนย์บริการและพัฒนาที่สูงปางตอง ตามพระราชดำริ
เมื่อวันที่ 3-5 มีนาคม พ.ศ. 2549 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรผลการดำเนินงานโครงการการพัฒนาตามพระราชดำริ และมีพระราชเสาวนีย์เกี่ยวกับการพัฒนาอาชีพและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติบนพื้นที่สูง สรุปประเด็นได้ว่า การจัดที่ทำกินและส่งเสริมอาชีพควรให้ราษฎรปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ และปลูกข้าวให้พอเพียงกับการบริโภค และเรื่องอันตรายจากสารเคมีทางการเกษตร สารพิษตกค้างในดิน ดินเสื่อมสภาพ การชะล้างสารพิษสารเคมีลงแหล่งน้ำ |
